Rozpoczęły się badania dna Morza Bałtyckiego w ramach budowy Harmony Link, nowego połączenia morskiego między Polską a Litwą. Projekt jest realizowany przez PSE i Litgrid, wiodących operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej w Polsce i na Litwie. Harmony Link to jedna z największych inwestycji w infrastrukturę przesyłową w naszej części Europy. Za przeprowadzenie badania planowanej trasy kabla elektroenergetycznego odpowiada konsorcjum pod przewodnictwem polskiej firmy MEWO(1).
Testy będą przeprowadzone m.in. przy użyciu sonaru i magnetometru, specjaliści pobiorą także próbki dna. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, część badań wykonają nurkowie lub specjalistyczne podwodne roboty. Zbadana zostanie trasa o długości 290 km i szerokości 300 m.
Na mapy zostanie naniesione położenie wraków czy materiałów wybuchowych zalegających na dnie. W razie natrafienia na nie, zbadany będzie szerszy pas dna morskiego, co pozwoli na zaplanowanie ominięcia niebezpiecznych obiektów. Raport z badania będzie gotowy pod koniec lata i posłuży do opracowania strategii budowy i ochrony kabla.
Łączna długość kabla wraz z odcinkami lądowymi wyniesie ok. 330 km, a jego moc 700 MW.
Połączy stacje elektroenergetyczne w Żarnowcu i w litewskim Darbenai. Zostanie wybudowany w technologii prądu stałego (ang. High Voltage Direct Current, HVDC).
Łączny koszt projektu Harmony Link to około 680 mln euro, z czego 493 mln euro będzie pochodzić z unijnego wsparcia w ramach instrumentu Łącząc Europę (ang. Connecting Europe Facility, CEF). Projekty związane z synchronizacją krajów bałtyckich z systemem elektroenergetycznym Europy kontynentalnej uzyskały w 2020 roku łącznie 720 mln euro unijnego wsparcia, najwięcej ze wszystkich projektów zgłoszonych do
dofinansowania z CEF.
Harmony Link to drugie połącznie elektroenergetyczne między polskim i litewskim systemem. – od 2016 roku działa napowietrzna linia LitPol Link, łącząca stacje Ełk i Alytus na Litwie. Podmorski kabel pozwoli na poprawę bezpieczeństwa energetycznego regionu, otwierając drogę do synchronizacji systemów energetycznych Litwy, Łotwy i Estonii z systemem Europy kontynentalnej.
Podstawowe informacje o inwestycji
Polska i Litwa wspólnie realizują projekt inwestycyjny po nazwą Harmony Link. Celem inwestycji jest budowa podmorskiej linii kablowej, w technologii prądu stałego wysokiego napięcia (ang. High Voltage Direct Current – HVDC), która połączy obydwa kraje. Inwestorami projektu są operatorzy systemów przesyłowych z Polski (Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.) oraz Litwy (Litgrid AB).
Przedsięwzięcie ma strategiczne znaczenie dla Unii Europejskiej oraz bezpieczeństwa energetycznego całej Europy Środkowo-Wschodniej. Nowe połączenie będzie jednym z elementów procesu synchronizacji systemów elektroenergetycznych państw bałtyckich z tzw. systemem Europy kontynentalnej. Dzięki Harmony Link wzrośnie bezpieczeństwo zasilania odbiorców w całym regionie, a także zwiększą się możliwości w zakresie prowadzenia wymiany międzynarodowej energią elektryczną w Europie.
Inwestycja i eksploatacja, a środowisko naturalne
Z oddziaływaniem mamy do czynienia na dwóch etapach:
1. Budowa – inwestor ogranicza obszar działania do miejsc realizacji prac budowlanych. Dzięki temu zarówno ingerencja w teren, jak i hałas są ograniczane do minimum,
2. Eksploatacja – urządzenia, które pracują na stacji oraz linie NN są źródłem pola elektromagnetycznego oraz niekiedy hałasu. Działanie tej infrastruktury jest regulowane przepisami określającymi dopuszczalne poziomy oddziaływania na otoczenie. Polska ma w tym zakresie jedne z najbardziej rygorystycznych norm w całej Unii Europejskiej.
Czynniki i zjawiska brane pod uwagę przy inwestycji:
1. Pole elektromagnetyczne – występowanie pola elektromagnetycznego jest zjawiskiem towarzyszącym pracy wszystkich urządzeń elektrycznych, także tych powszechnie występujących w naszych domach, takich jak np. monitor komputerowy, telefon komórkowy, czy suszarka. Poziom oddziaływania pola elektromagnetycznego określany jest poprzez wartości jego dwóch składowych: elektrycznej i magnetycznej. Ich dopuszczalne wartości w miejscach dostępnych dla ludzi nie mogą zostać przekroczone. Oznacza to, że infrastruktura stacyjna oraz linie NN projektowane są tak, aby poziomy oddziaływania mieściły się w normach i były bezpieczne dla otoczenia. Dopuszczalne dozwolone wartości natężenia składowych pola elektromagnetycznego na zewnątrz stacji wysokiego napięcia są bardzo niskie, a przebywanie w nim jest całkowicie bezpieczne dla ludzi i zwierząt. Natomiast linie są zawieszane na wysokości pozwalającej minimalizować oddziaływanie na osoby i obiekty znajdujące się pod przewodami (2).
2. Hałas – głównym źródłem hałasu na stacji elektroenergetycznej są autotransformatory i służące do ich chłodzenia wentylatory. Poziom hałasu także jest regulowany przepisami. Stacje są projektowane tak, aby normy hałasu nie zostały nigdzie przekroczone, a w szczególności na znajdujących się w ich sąsiedztwie terenach zabudowy mieszkaniowej, gdzie dopuszczalny poziom hałasu jest ograniczony do wartości 40 lub 45 dB w nocy i 50 lub 55 dB w dzień. Tymczasem na granicy stacji poziom ten może wynosić 45 dB, zatem im dalej od jej ogrodzenia, tym stacja jest mniej słyszalna. Dla porównania – 55 dB to wartość odpowiadająca normalnej rozmowie towarzyskiej, a szczekanie psa to około 80 dB. Natomiast aby zmniejszyć szum generowany przez linie stosuje się nowoczesne przewody „wiązkowe” oraz izolatory, dzięki którym montowane linie są słyszalne zdecydowanie mniej, niż te stosowane w minionych latach.
3. Zwierzęta i uprawy – nie ma żadnych przeciwwskazań do wypasu bydła w pobliżu stacji. Podobnie jest z wszelkiego rodzaju uprawami, czy hodowlą pszczół. Stacje i linie elektroenergetyczne najwyższych napięć funkcjonują w całej Polsce, ale również w Europie. Wiele z nich pracuje od kilkudziesięciu lat, w większości na terenach rolniczych. Przez wszystkie te lata nie stwierdzono żadnego wpływu stacji i linii na zwierzęta i ich zachowanie oraz pobliskie uprawy.
4. Sąsiedztwo innych urządzeń i elektronika – infrastruktura elektroenergetyczna jest całkowicie bezpieczne dla jej sąsiadów. Budowa nowych stacji i modernizacja już istniejących, jest zawsze realizowana zgodnie z surowymi normami wynikającymi z polskiego prawa, w tym normami ochrony środowiska. W odniesieniu do działających od lat stacji elektroenergetycznych, powołane do tego instytucje nie stwierdzają przekroczenia dopuszczalnych norm w zakresie poziomu pól elektromagnetycznych oraz hałasu. PSE dbają o to, aby wszystkie przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa funkcjonowania stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć i linii były przestrzegane. Stacja w żaden sposób nie zakłóca sygnałów radiowych, telewizyjnych i internetu ponieważ częstotliwość pól elektromagnetycznych w tym przypadku jest bardzo niska (50 Hz).
(1) – MEWO S.A. (Subsea Solutions) to największa prywatna i niezależna firma w Polsce, zajmująca się badaniami morskimi, geofizyką, geotechniką, inżynierią środowiska i inżynierią podmorską. Świadczy usługi i rozwiązania dla morskich sektorów energetycznych na Morzu Bałtyckim, Morzu Śródziemnym i południowej części Morza Północnego w zakresie ropy i gazu, odnawialnych źródeł energii, telekomunikacji podmorskiej i badań.
Źródło: harmonylink.eu
